Giresun’un tarih sahnesindeki büyük rolü

Bana göre çok zevkli ama insanların çoğuna göre sıkıcı bir konuya değineceğim bugün. Bu yüzden de pek sizi sıkmadan bir çay muhabbeti tarzında anlatmaya çalışacağım size Giresun’un tarihini. Çünkü bana göre çok önemli bir konu. Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk‘ün de dediği gibi geçmişini bilmeyen geleceğine yön veremez.

Konumuz tarih. Tabi Türkiye‘nin tamamının da tarihi bizim için önemli, ama ben bu yazımda Giresun‘un tarihine değineceğim. Bütün bir geçmişten bahsedemesek de en önemli tarihsel noktalar olan Giresun‘un Türkleşmesi, yani Osmanlı’ya girişi ve Giresun insanının tarihteki rolü hakkında konuşacağız.

Genelde, Doğu Karadeniz‘in Osmanlı’ya katılımı Trabzon’un fethiyle gerçekleştiği zannedilir. Ama Giresun, Trabzon’un fethinden neredeyse ikiyüz yıl önce Türkleşmeye başlar, hem de Orta Asya’dan gelen Çepni Boyları tarafından… Çepniler, Orta Asya’nın savaşa en yatkın Türk boyu olarak biliniyor.

Çepniler, 1301 yılında, Osmanlı‘nın Giresun ile alakası olmadığı yıllarda, aşiret halinde Orta Asya‘dan gelip Rumlardan Giresun‘u almışlar. Bu olay Anadolu’nun Türkleşmesinin hızlandığı bu dönemde, Osmanlı için de iyi bir gelişme olmuştur. Fakat zamanla Rumlarla yaşanan çekişmede Giresun bir süre daha Rum hakimiyetine geçmiş. Fakat 1397′de tamamen Çepnilere geçerek Türkleşmiş. Daha sonra Osmanlı‘ya dahil olan Giresun, Vilayet-i Çepni olarak yani Çepni şehri, Çepnilerin ili şeklinde anılmış.

Topal Osman Ağa
Topal Osman Ağa

Şimdi 13-14. yüzyıldan, Birinci Dünya Savaşı‘na (1914), yani 20. yüzyılın başına geliyoruz. Tarih sahnesine bu yıllarda Giresun‘un büyük kahramanı olan Topal Osman Ağa devreye giriyor. Temsili anıt mezarı Giresun Kalesi‘nde bulunan Osman Ağa, bu savaştaki en büyük aktörlerden biridir. Atatürk‘ün de isteğiyle Karadeniz‘deki Rum ve Ermeni isyanlarının bastırılmasına yardımcı olmuştur. Çepnilerden oluşan bir nevi savunma ordusu olan ekibiyle de Türk insanına destek ve katkıda bulunmuştur.

Yani Atatürk Samsun’a çıksa da, Karadeniz‘in bütün şehirleri ayrı kahramanlık gösterse de, Giresunlular bu sahnede kuşkusuz en büyük rolü oynamıştır. Çepniler aradan geçen yüzyıllara rağmen değişmemiş ve birleşip yine Osmanlı‘nın Rumlara karşı olan zaferinde de yer almışlardır. Birinci Dünya Savaşı‘nın arkaplanında Giresun insanının yaptıkları incelendiğinde ise, önümüze kocaman bir liste çıkıyor;

  • Türkiye‘de kurtuluşu olmayan tek il Giresun‘dur. Yani hiç bir zaman işgal altına alınmamıştır.
  • Atatürk‘ün güvenliğinden sorumlu Muhafız Kıtası (korumaları), Giresunlulardan oluşuyordu.
  • Giresun, Türkiye’de kendi şehri dışında şehitliği bulunan tek ildir (Afyonkarahisar Giresunlular Şehitliği)
  • Dünya’da gönüllü iki alay kuran tek il Giresun’dur. (42. – 47. alay)
  • İzmir, Yunanlılar tarafından işgal edilince, Anadolu’da Yunan işgaline karşı ayaklanıp sokaklara dökülen ilk il Giresundur.

Yazıya başlarken yazdığım Ulu Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk‘ün sözünü tekrar hatırlatmak isterim: “Geçmişini bilmeyen, geleceğine yön veremez”. Eğer biz bunları bilir ve unutmazsak; sadece caddelerden ve kafelerden ibaret olmadığını fark ederek, farklı bir pencereden bu güzel şehirlerimize bakabiliriz.

Giresun'u merak ediyor musunuz?

Fındığın başkenti, kirazın anavatanı olarak bilinen ve Karadeniz’in yükselen turizm destinasyonlarının başında gelen Giresun'u Gezimingo'da keşfedebilirsiniz.

Bu içeriği paylaşın

Seyahat Bültenimize Abone Olun

Ücretsiz bültenimize abone olmak için e-posta adresinizi aşağıya girebilirsiniz.

23 Yorum

  1. Biri Giresun Orduya bağlıydı yazmış Asıl Ordu 1 sene Giresun’a bağlı kalmıştır hatta tamamen bağlanacaktı o dönemki Şebinkarahisar ve Mesudiye mebusları engel oldu bunu ordu belediyesi sitesinden okumuştum doğruda
    Diğer arkadaşa Görele Eynesil Giresun’a bağlı değildi o zaman cahil

  2. Muhammed kocaman sizin ne başarınız var kendinize hava cıva vermekten başka 5 kuruş için birbirinizi satarsınız yalanicak kap varsa dibinden ayrilmazsiniz yal bitince kaçıp gidersiniz

  3. Yanlış bilgi ya da eksik Giresun işgale uğramıştır..
    EYNESİL VE GÖRELE RUS işgali geçirdi..

    Uğramayan sanırım Çorum
    sadece Çorum ve Çankırı diye biliyorum
    Çankırı ankara sınırı ilçeler Yunan işgaline uğramış oalbilir
    ilçeleri işgale uğradı..
    Hiç 0(SIFIR) TEK İL ÇORUM DİYE BİLİYORUM
    Hititlerden beri hiç değişmeyen tek il..
    Saf kan..
    Not çorumlu değilim

    https://www.sabah.com.tr/galeri/turkiye/dusmanin-ayak-basmadigi-iller

  4. Yine sağdan soldan sataşmalar iftiralar yağmaya başlamış giresundan ne istiyorsunuz daha anlamadım alıcağınızı almışsınız zaten ama yok gözleri doymuyor bırakın bu şehrin peşini işinize bakın giresunlular merttir korkusuzdur sanal delikanlılıgı yapmaz o yüzden havlamayın it ürür kervan yürür sadece ata sözüdür 🙂

  5. Topal osman skm katilin teki hastayim dedi ziyaretine giden musluman alisukru beyi kallesce sehit etti topal osmsnin yuzunden,ataturk,ipleri ele gecirdi sonrasi malum habide su gresunlular,hayatta,ne basariniz var kendinizi neden bukadar övūyonuz?yazik

    • sen artık hangı kıtabı okudun bılmıyorm ama tersten okuduğun garantı ne başarısı var dıosun allah sana akıl versın amın

    • Sen önce hangi rumun dölüsün onu söyle.

      Kurtuluş savaşında iki gonüllu alay cıkaran tek ildir Giresun
      Osman agayada buradan igrenc laflar edip serefsizlik etme.
      Çerkez hainlerin ihanetinin sonucunda oyuna geldi ağa.

      Kurtuluş savaşında sizin uşaklarda vardı./Atatürk

  6. Giresunun tarihini iyi bilenler fe mustafa kemal atatürk kün cumhuriyetin kuruluşun da ilk şehit topal osmanın kellesini kestiren atatürk

    • Mustafa Kemal’in muhafızı Topal Osman kitabını öneririm. Bu kitapta tüm bunlara açıklama yapılıyor gerçekten okunması gereken bir kitap.

  7. Ve ben bir orduludan giresun eskiden ordunun ilcesiydi sonradan ayrildi dediğini duydum varya o kadar modelin bozulduki s.laklar actim agzimi yumdum gozumu giresun pontus rum devleti zamanından hatta daha eskiden beri var ordu dünkü yerleşim yeri daha ala alaaa çok gicik oldum

    • Genelde Karadeniz illerindeki bu birbirine sürekli sataşma olayına girmem.Daha doğrusu biz Giresunlulalar çok girmeyiz.Sataşma imrendiğine olur buna da Giresunluların ihtiyacı yok zaten.İnsanın şehrini sevmesiyle başka şehirlerden nefret etmesi arasında büyük fark vardır.

  8. Teşekkürler.Malesef Giresun tarih kitaplarında da çoğu alanda olduğu gibi pek hak ettiği yerde değil.Diğer insanların da bilmemesi çok normal.Öz eleştiri yapmak gerekirse de başka illerden önce biz Giresunlulara bu konu etkinliklerle ve çalışmalarla iyi aktarılırsa herkes dediğin türden bir işin ucundan tutar zaten.

  9. Çok güzel bir yazı olmuş. Bunu bir poster haline getirip okullara asılması gerek. Öncelikle çevre illerdeki üniversitelere. Çünkü Giresun’un tarihi bir geçmişi yoktur demektedirler..

    • Teşekkür ederim. Hiç bir tarihçi Giresun’un tarihi geçmişi yoktur demez. Bunu tarihten bir haber insanlar söyler ancak. Saygılar…

Görüşünüzü Bildirin

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir